Gwen Stefani ligt bijna twintig jaar na haar Harajuku-periode weer onder vuur

Gwen Stefani scoorde bijna twintig jaar geleden hit na hit met nummers die afkomstig waren van haar album Love. Engel.
Muziek. Baby., maar heeft in de loop der jaren steeds meer kritiek gekregen op een van haar grote inspiratiebronnen in die tijd.
Dat ze zich liet inspireren door de Japanse kledingstijl Harajuku leidt tot gesprekken over culturele toe-eigening.

Een recent interview heeft de discussie nieuw leven ingeblazen.

“Ik ben Japans”, zegt de 53-jarige Stefani meerdere keren tegen het Amerikaanse tijdschrift Allure als ze wordt gevraagd naar de ophef.
De zangeres is dat niet: haar vader is Italiaans-Amerikaans en haar moeder Iers-Amerikaans. Maar de zangeres zegt dat het voelt alsof ze toch echt een beetje Japans is.

L.A.M.B. komt uit in 2004. Het is het eerste soloalbum van Stefani, die eerder onderdeel was van de band No Doubt.
Op het album staan hits als What You Waiting For?, Rich Girl en Hollaback Girl en recensenten zijn redelijk positief over de popplaat.
Maar de aankleding van de clips, de entourage van Stefani en de parfumlijn die eruit voortkomt, doen ook de wenkbrauwen fronsen.

Stefani heeft zich namelijk sterk door de Harajuku-cultuur laten beïnvloeden – of, zo stellen critici, de cultuur misbruikt om er geld aan te verdienen en zich zo de cultuur toe te eigenen.
Harajuku is een wijk in Tokio en staat wereldwijd bekend als een belangrijke modeplek. De kleurrijke straatkunst en de levendige modescene van Harajuku fascineerden ook Stefani, die er voor het eerst over hoorde door haar vaders zakenreizen en er later zelf heen ging.

“Zo heeft Japan mij beïnvloed. Het is een cultuur die zo bol staat van traditie en tegelijkertijd zo futuristisch is. Er is ruimte voor kunst, details en discipline: ik vond het fascinerend”, zegt Stefani over de cultuur.
“En toen ik erheen ging, werd mij duidelijk: ik ben Japans zonder dat ik het wist.”

Is het inspiratie, of is het stelen?

De laatste jaren worden steeds vaker discussies gevoerd over culturele toe-eigening. Op de website van Asian Raisins, een organisatie die zich inzet om meer bewustwording van racisme te creëren en om vooroordelen te bestrijden, staat waarom culturele toe-eigening problematisch is. “De verhalen en de geschiedenis van deze culturen worden genegeerd en niet verteld, waardoor mensen in negatieve stereotypes blijven geloven die door witte mensen zijn gecreëerd.”

In de clips, tijdens de tournee en in haar eigen kledingstijl probeert Stefani zoveel mogelijk uit de Harajuku-cultuur te verwerken. Daarnaast wordt ze in die tijd altijd vergezeld door vier Japanse en Amerikaans-Japanse danseressen die zijn vernoemd naar haar album.
De danseressen spreken niet in interviews en zijn niet te horen in de muziek, maar zijn wel de inspiratie voor de parfumlijn die Stefani later uitbrengt.

“Als je in What You Waiting For? tussen de regels door luistert, merk je dat het nummer gaat over iemand die fan is van Japan. Ik zing dat ik het goed moet doen (in mijn carrière, red.), zodat ik weer terug mag naar Japan”, zegt Stefani in een interview met Paper Magazine.
Door dat interview laait de discussie over de ‘inspiratie’ van de zangeres opnieuw op: is het inspiratie, of is het stelen?

“Als we onze culturen niet zouden uitwisselen, hadden we niet alle schoonheid gekend die we nu kennen. We leren van elkaar, we delen dingen met elkaar en we groeien door elkaar.
Daar regels aan verbinden, leidt alleen maar tot grotere verschillen”, zegt Stefani over de fikse kritiek die in 2006 werd geuit door komiek Margaret Cho.
Volgens Cho gebruikte de zangeres haar achtergronddanseressen als poppen.

Journalist zou Stefani verkeerd hebben begrepen

Spijt van haar keuzes heeft Stefani dan ook niet: volgens de zangeres was Love. Engel. Muziek. Baby, met Harajuku als inspiratiebron, een interessant experiment.
“Het was een fantastische tijd, een ontzettend creatieve tijd. Het voelt voor mij als een zeer creatief project.”

Volgens een woordvoerder van Stefani begreep de interviewer van Allure de zangeres verkeerd toen ze zei dat ze Japans is, ook al herhaalde ze dat meerdere keren.
De woordvoerder wil niet zeggen wat dan wél haar punt was. Stefani is er zelf niet meer op teruggekomen en lijkt zich van geen kwaad bewust.
“Het is juist belangrijk dat we ons laten inspireren door andere culturen, want als we dat niet doen, wordt de afstand tussen mensen alleen maar groter.”

Bron: NU.nl